Luật Đất đai 2024 đã được sửa đổi và bổ sung với nhiều cải tiến so với Luật Đất đai 2013, nhằm hướng tới một hệ thống quản lý đất đai hiệu quả hơn, minh bạch hơn và thân thiện với môi trường. Những thay đổi này không chỉ giúp đơn giản hóa thủ tục hành chính mà còn mở rộng quyền lợi của người sử dụng đất, tăng cường bảo vệ môi trường và thúc đẩy phát triển bền vững. Bài viết này sẽ điểm qua những điểm mới quan trọng trong Luật Đất đai 2024.
Khái Quát Luật Đất Đai 2024
Luật Đất đai 2024, với mã số 31/2024/QH15, bao gồm 16 chương và 260 điều, tăng thêm 2 chương và bổ sung 78 điều so với Luật Đất đai 2013. Các chương mới bao gồm quy định về phát triển quỹ đất và tách chương thu hồi đất, trưng dụng đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư thành 2 chương riêng biệt. Các thay đổi này giúp quản lý đất đai trở nên rõ ràng và minh bạch hơn.
Thu Hồi Đất và Bồi Thường, Hỗ Trợ Tái Định Cư
Luật đã quy định cụ thể các trường hợp nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Bao gồm các dự án xây dựng công trình công cộng, trụ sở cơ quan nhà nước, công trình sự nghiệp và các trường hợp khác như phát triển quỹ đất, khoáng sản, công trình ngầm, và đấu giá đất để tăng thu ngân sách.
Quy trình thu hồi đất phải đảm bảo sự dân chủ, khách quan, công bằng và minh bạch, với sự tham gia của người dân ở các giai đoạn để đảm bảo quyền lợi của họ.
Giao Đất, Cho Thuê Đất, Chuyển Mục Đích Sử Dụng Đất
Luật quy định rõ ràng các trường hợp và điều kiện cần thiết cho việc giao đất, cho thuê đất và chuyển mục đích sử dụng đất. Thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng được phân cấp cho Hội đồng nhân dân cấp tỉnh.
Chuyển Đổi Số Trong Quản Lý Đất Đai
Luật Đất đai 2024 hiện đại hóa hệ thống thông tin, dữ liệu đất đai từ trung ương đến địa phương, phục vụ đa mục tiêu. Điều này giúp nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng đất, đồng thời tăng cường tính minh bạch và tiết kiệm thời gian cho người dân.
Quy Định Về Người Sử Dụng Đất
Từ ngày 01/01/2025, khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực, sẽ không còn cấp đất cho hộ gia đình. Thay vào đó, hộ gia đình sẽ được định nghĩa rõ ràng và chỉ có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất trước ngày Luật này có hiệu lực.
Phải Công Bố Công Khai Quy Hoạch, Kế Hoạch Sử Dụng Đất
Luật yêu cầu công bố công khai tất cả các loại quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Thời điểm công bố công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất phải chậm nhất là 15 ngày kể từ ngày được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định, phê duyệt. Việc công bố phải được duy trì trong suốt kỳ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.
Hoàn Thành Bố Trí Tái Định Cư Trước Khi Thu Hồi Đất
Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện có trách nhiệm tổ chức lập và thực hiện dự án tái định cư để đảm bảo bố trí tái định cư cho người có đất thu hồi trước khi có quyết định thu hồi đất.
Phát Triển, Quản Lý và Khai Thác Quỹ Đất
Luật Đất đai 2024 đã bổ sung các quy định về phát triển, quản lý và khai thác quỹ đất, giúp nâng cao hiệu quả sử dụng đất và tạo nguồn lực cho phát triển kinh tế xã hội.
Quy Định 05 Phương Pháp Định Giá Đất
Luật Đất đai 2024 quy định 05 phương pháp định giá đất: phương pháp so sánh, phương pháp thu nhập, phương pháp thặng dư, phương pháp hệ số điều chỉnh giá đất và các phương pháp khác do Chính phủ quy định sau khi được Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý.
Bảng Giá Đất Được Xây Dựng Hằng Năm
Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xây dựng, trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định bảng giá đất lần đầu để công bố và áp dụng từ ngày 01/01/2026. Hằng năm, bảng giá đất sẽ được điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung để phù hợp với thực tế.
Mở Rộng Hạn Mức Nhận Chuyển Quyền Sử Dụng Đất Nông Nghiệp
Luật Đất đai 2024 mở rộng hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp của cá nhân lên đến 15 lần hạn mức giao đất nông nghiệp của cá nhân đối với mỗi loại đất, thay vì 10 lần như trước đây.
Cá Nhân Không Trực Tiếp Sản Xuất Nông Nghiệp Vẫn Được Nhận Chuyển Nhượng Đất Trồng Lúa
Luật mới cho phép cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp vẫn được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất trồng lúa với điều kiện phải thành lập tổ chức kinh tế và có phương án sử dụng đất trồng lúa được phê duyệt.